Cambodja is een land dat de laatste jaren aan populariteit wint. Vooral de imposante, UNESCO werelderfgoed tempels van Angkor zijn wereldberoemd. Vooral de tempel Angkor Wat is bekend en vaak worden de tempels dan ook onder deze naam algemeen benoemd. Maar deze uitgestrekte zone bevat véél meer tempels dan enkele de alom gekende Angkor Wat.
De tempels van Angkor zijn verspreid over een ontzettend grote oppervlakte. Over ruim 400 km² vind je verschillende tempels of zelfs heuse tempelcomplexen waarbij Angkor Wat en Ta Phrom (de Tomb Raider tempel) de bekendste zijn. De leukste manier om deze tempels te bezoeken is door een tuktuk met chauffeur te huren voor één of meerdere dagen. Vaak weten zij jou ook nog wat geschiedenis te vertellen en krijg je meer inzicht in het leven in Cambodja.
Met een tuktuk naar de tempels van Angkor Wat
Wij gingen twee dagen op pad met tuktuk chauffeur Lee – stuur hem gewoon een whatsappje op +855 81 553 978 en vraag hem naar de small of big tour. In 2017 kostte de small tour slechts USD 15 voor een hele dag voor 2 en de Big tour met Banteay Srei slechts USD 25. Zelf gaven we hem ook nog wat fooi er boven op omdat we hem echt een aangename man vonden die ons veel vertelde over het leven in Cambodja.
Alle tuktukchauffeurs hanteren dezelfde prijzen voor de tours. En laten we eerlijk zijn: USD20-30 voor een hele dag is echt niet teveel. Je betaalt ook per tuktuk en niet per persoon. Lee vertelde ons ook dat het voor velen ook hun enige gezinsinkomen is en dat ze schrik hebben voor het effect van de invoer van scooters. Siem Reap is aan het bekijken om het voor buitenlanders toe te laten om scooters te huren zodat je op eigen houtje de tempels kan bezoeken. Iedereen reist graag en besparen is altijd fijn, maar je mag ook niet uit het oog verliezen wat de impact is om de omgeving. Siem Reap draait volop op het toerisme rond de Angkor tempels en dit heeft natuurlijk een immense impact op de samenleving hier. Het creëert werkgelegenheid, maar het zorgt natuurlijk ook voor een overrompeling in het stadje.
Ook wil ik je graag wat informatie meegeven: het toegangsgeld dat je betaalt voor het bezoeken van de tempels, gaat jammer genoeg niet naar de inwoners of zelfs niet naar de overheid. Het is een buitenlands bedrijf dat de tempels in handen heeft en er gaat maar een klein deel van het geld terug naar het land en de Cambodjanen zelf. Na het gruwelbewind van Pol Pot is het land nog steeds aan het worstelen om er bovenop te komen. Steun daarom zoveel je kan de inwoners zelf: ga eten bij een lokaal restaurantje of bij een streetstall en ga op pad met een tuktukchauffeur. Zo geef je een stukje terug en jij krijgt er een hartelijke glimlach of een fijn gesprek voor terug.
Small Tour
De zogenaamde small tour bestaat uit ongeveer vijf tempels en onze tuktukchauffeur stopt nog in 2 extra tempels die op de route liggen. De tempels zijn heus niet klein, de tour noemt zo omdat de tempels relatief dicht bij elkaar liggen en de rijafstand dus beperkt is. Eenvoudig gezegd zijn de tempels gebouwd tussen de negende en de dertiende eeuw, allen in opdracht van een koning, en zijn het ofwel hindoeïstische ofwel boeddhistische tempels. Zijn allemaal prachtig versierd met verfijnde decoraties en beeldhouwwerk. Het moet hier ontzettend indrukwekkend geweest zijn in de gloriedagen.
Onze eerste stop was de Victory Gate van Angkor Thom, een plek die ondertussen wel wat #instafamous is, maar desondanks gewoon een prachtige plek is om te starten met je bezoek. Drie van de meest bekende tempels van Angkor liggen op de route van de Small tour. Dit zijn de Ta Prohm, beter bekend als de Tomb Raider tempel; de Bayon van Agkor Thom, die met de grote gezichten; en natuurlijk Angkor Wat zelf. Wij bezochten ook nog Banteay Kdei & Sras Srang, Ta Keo, Thommanon en de Chau Say Tevoda Temple. Wees gerust, ik had ook nog nooit gehoord van al die namen.
BANTEAY KDEI & SRAS SRANG
De eerste tempel die we bezoeken is Banteay Kdei, Citadel van Kamers in het Khmer. Dit Koninklijk paleis dateert uit de 13e eeuw en is een boeddhistische tempel in de stijl van de nabijgelegen Bayon. Deze tempel is echter wel kleiner en daarom ideaal als eerste tempel om te bezoeken. Zo word je langzaam ondergedompeld is deze prachtige omgeving, zonder dat je meteen overdonderd wordt.
Vlakbij ligt het koninklijk zwembad, beter bekend als Sras Srang. Dit dateert oorspronkelijk uit de 10e eeuw maar werd verbeterd in de 13e eeuw.
TA PROHM
Een van de bekendste tempels van het gehele complex. De tempel werd wereldberoemd nadat Lara Croft hier in het gelijknamige videospel in rond huppelde. Hierdoor is het er heel druk en zal je hier regelmatig in de rij moeten staan voor een foto. Maar zodra je wat verder weg loopt van de bekende fotoplekken, wordt het al wat rustiger. Ondanks de drukte, is en blijft het een indrukwekkend zicht. Hier zie je maar al te goed hoe de natuur het overneemt: de boomwortels halen al gauw een doorsneden van een halve meter en de bomen zelf zijn al lang hoger dan enkele verdiepingen.
Ook deze tempel dateert uit de 13e eeuw en werd, net zoals de eerste tempel, gebouw door koning Jayavarman VII. Sinds 1992 prijkt de tempel op de UNESCO werelderfgoedlijst.
TA KEO
De volgende tempel die we bezoeken is wat anders dan de twee voorgaande. Dit is namelijk een Hindu tempel. Het is een heuveltempel en bestaat uit verschillende terrassen die je moet beklimmen alvorens je de top bereikt. Waarin deze tempel ook verschilt van de rest, is dat deze nooit afgewerkt is en dus geen versieringen heeft.
THOMMANON TEMPLE
Deze kleinere tempel is meteen ook een stuk rustiger in vergelijking met de 3 grote en bekende tempels van Angkor. Deze Hindu tempel is gewijd aan Shiva en Vishnu en staat recht tegenover de volgende tempel die we bezoeken. Al is deze wel diegene die het beste bewaard is gebleven van de twee.
CHAU SAY TEVODA TEMPLE
Ook dit een Hindu tempel gewijd aan Shiva en Vishnu. Later zijn er afbeeldingen van Buddha aan toegevoegd en die combinatie maakt het wel tot een bijzonder zicht. Deze tempel was in een slechte staat maar is begin jaren 2000 gerenoveerd door een Chinees team en is nu weer meer in zijn glorie hersteld.
ANGKOR THOM
Een van de bekendste tempels van de omgeving – en terecht. Dit was een van mijn favorieten: ik wou heel graag de imposante gezichten van de Bayon in het echt gezien hebben.
Koning Jayavarman VII, weeral diezelfde koning, liet in de twaalfde eeuw dit boeddhistische tempelcomplex bouwen ter ere van zichzelf. Deze bestaat uit verschillende delen zoals de bekende Bayon met de gezichten, de Terrace of Elephants, de Phimeanakas en de Baphuon tempel. Hier kan je dus wel even rondwandelen en de verschillende zones ontdekken.
De Bayon telt maar liefst 54 torens die op hun beurt weer gedecoreerd zijn met vier gezichten. Er gaan verschillende hypotheses over wie de gezichten nu representeren en waarschijnlijk zijn ze zelfs allemaal waar. Een theorie is dat ze Boeddha afbeelden, of juist de hindoeïstische god Brahma met vier gezichten of de koning zelf, die zo uit de vier windrichtingen over zijn land uitkeek.
ANGKOR WAT
Save the best for last? Angkor Wat is met ruime voorsprong de allerbekendste tempel van het land, of zelfs van heel Zuidoost-Azië. De 12e eeuwse Hindu tempel prijkt zelfs op de Cambodjaanse vlag en is dus echt hét symbool van het land. De tempel was niet afgewerkt bij de dood van Suyavarman II en werd jaren later door “tempelkoning” Jayavarman VII omgevormd tot een boeddhistische tempel. Het was zelfs deze indrukwekkende tempel die zorgde dat deze bouwstijl door Khmerarchitecten door middel van zandsteen, dat zorgde voor de term “Khmerarchitectuur” of zelfs “Angkor Watstijl”.
Het is een grote tempel en je zal hier ook geruime tijd kunnen wandelen en de verschillende decoraties kunnen bewonderen. Ik vond het fijn om deze tempel in de late namiddag te bezoeken en merkte dat het al een stuk rustiger was dan overdag. Het is ook een hele populaire plek om te bezoeken bij de zonsopkomst, maar omdat wij nog niet helemaal genezen waren van onze voedselvergiftiging, verkoos ik enkele uren langer slapen boven deze ervaring.
Big Tour
De tweede dag deden we de Big Tour. De afstanden zijn langer dus we zullen ook wat meer tijd in de tuktuk doorbrengen. Ook vandaag is Lee weer in zijn nopjes en vertelt hij over de geschiedenis van elke tempel.
PREAH KHAN
De eerste tempel van vandaag is, wederom, gebouwd door Koning Jayavarman VII. De Bayon bouwde hij ter ere van zichzelf, tempel Ta Som was voor zijn vrouw en deze Preah Khan tempel bouwde hij om zijn vader te eren.
Wandel zeker door tot helemaal achteraan de tempel. De achterste ingang is namelijk helemaal verstrengeld met een imposante boom en het geheel is een mooi zicht.
NEAK PEAN
De Neak Pean is een vreemde eend in de bijt, en die afwisseling is wel leuk. Deze kleine tempel zijn namelijk helemaal omgeven door water. Meer bepaald omgeven met vier vijvers als symbool voor de vier elementen. Ik vond het best een bijzonder gevoel om naar de bescheiden tempel toe te lopen op het wandelpad over de enorme lelievijver. De tempel zelf kan je niet betreden, de enige ingang er naar toe is afgesloten.
TA SOM
Deze tempel is gelijkaardig aan de eerste, alleen kleiner. Ook deze tempel is overwoekerd door bomen, net zoals de Preah Khan en de bekende Ta Prohm.
EAST MEBON
Deze Hindu tempel uit de 10e eeuw vond ik de minst bijzondere van het geheel. Op de hoeken van de plateau’s staan grote beelden van olifanten maar voor de rest was er niet ontzettend veel decoratie nog zichtbaar.
BANTEAY SREI
Deze bijzondere tempel is geen echt onderdeel van de Big Tour maar je kan hem wel gemakkelijk toevoegen als uitbreiding hiervan. De tempel ligt een 37 kilometer verderop maar is de omweg zeker waard. Dit tempelcomplex werd in de 10e eeuw gebouwd in rozige zandsteen en is enorm rijk aan decoratie. De details zijn zo verfijnd dat men er van overtuigd is dat deze tempel voor en door vrouwen is gemaakt. Er wordt verondersteld dat mannenhanden zulke fijne versieringen niet konden maken en dat het dus zeker het werk van een team gedreven vrouwen moet zijn. Ik vind het alleszins heel bijzonder om hier door te lopen en vergaap me aan al de versiering: zoveel detail en dat tig eeuwen nadat deze gebouwd zijn.
PRE RUP
Deze tempel is dezelfde stijl als de East Mebon tempel van eerder op de dag. Ook dit is een heuveltempel, met olifanten op de hoeken van de plateau’s. Je mag dus flink wat trappen beklimmen voordat de top van de Pre Rup tempel bereikt. Onderweg kom je wat beelden van leeuwen tegen, maar ook deze tempel is minder overdadig versierd dan sommige tempels die we eerder op de dag bezochten.
Wat kan je nog doen in Siem Reap?
Natuurlijk zijn er nog stukken meer tempels te vinden op dit complex. Als je nog niet tempelmoe bent, kan je aan je tuktukchauffeur vragen om wat minder bekende tempels te bezoeken, zoals bijvoorbeeld Banteay Samre.
Ook heb je op de weg naar Banteay Srei het Cambodjaans Landmijnen Museumen. Zelf bezocht ik dit niet, maar het lijkt me zeker een meerwaarde om dit eens te bezoeken, om meer te leren over de gevolgen van de oorlogen die dit land geteisterd hebben.
Siem Reap is uitgegroeid tot een toeristische stadje, je zal hier dus ook een hostel vinden met een zwembad om wat te luieren en talrijke restaurantjes en bars zodat je je ook ’s avonds kan amuseren. Wij gingen gezellig uit eten bij V Design restaurant in de bekende Pub Street en een ochtend koffie drinken en luieren bij het kleine Aroma Coffee.
Praktische informatie Angkor bezoeken
De tempels van Angkor zijn niet gratis te bezoeken. Als je van Siem Reap richting de tempels rijdt, kom je na ongeveer 4 kilometer een niet te missen, groot gebouw tegen waar je jouw toegangsticket moet kopen. Je moet hier een ticket kopen, want dit is de enige plek waar je dit kan. Jouw ticket is strikt persoonlijk: jouw foto wordt zelfs geprint op je pas.
Op verschillende punten en bij de verschillende tempels zijn je regelmatig jouw tempelpas moeten laten zien. Dit kantoor is dagelijks geopend van 4u30-17u30 (informatie 2023). De regel is dat tickets die gekocht worden voor 17u00 geldig zijn vanaf de dag zelf. Als je een één-dagsticket koopt na 17u00, dan is het geldig voor de volgende dag. Je hebt 3 soorten tickets. Een ticket voor één dag kost je USD37, drie dagen kost USD62 en 7 dagen USD72. De tickets zijn goed voor een langere periode. Koop je bijvoorbeeld een driedagenpas, dan heb je recht op drie bezoekdagen in een periode van tien dagen. Zo hoef je niet drie dagen op rij de tempels te bezoeken en kan je prima een rustdag in plannen. Bij zevendagenticket heb je zelfs een maand de tijd.
De meeste tempels zijn te bezoeken 7u30-17u30. Het wereldberoemde Angkor Wat is ook een populaire plek voor de zonsondergang te bekijken en deze is geopend 5-17u30. Tempels Pre Rup en Phnom Bakheng zijn populair voor zowel de zonsop- als ondergang en zijn geopend 5-19u.
Hostels in Siem Reap
Pool Party Hostel: ondanks de naam, is dit geen party hostel. Het hostel ligt wat verder uit het centrum, dus je hebt geen last van het feestgedruis in Pub Street, maar toch zit je dicht genoeg bij het centrum. De hostel heeft wel een fijn zwembad en een ruim overdekt terras. De kamers zijn proper en in orde. Een bed op een slaapzaal kost je slechts €4/bed en voor een tweepersoonskamer met eigen badkamer ben je €24/nacht kwijt.
Wil je liever iets dichter in het centrum zitten maar toch rustig? Dan kan je een eenvoudige kamer huren bij Sam So Guesthouse voor slechts €14/nacht.
