Wilde dieren in hun natuurlijke omgeving zien is en blijft een machtige ervaring. Bij een bezoek aan Borneo wou ik dan ook maar al te graag orang-oetans in het wild zien. Eén van de meest bekende en bereikbare plekken waar je een goede kans hebt om orang-oetans te zien, is in het dorpje Sukau bij de Kinabatangan rivier. Deze plek is echter nog bekend voor een andere reden: dit is een van de beste plaatsen om neusapen te zien!
Orang-Oetans komen nog maar in twee regio’s voor: op het eiland Sumatra in Indonesië en op het eiland Borneo, dat deels tot Indonesië en deels tot Maleisië behoort. Ik had het geluk op in het westen van Borneo op twee verschillende plekken ze te kunnen spotten: zowel in de Deramakot Forest Reserve als bij de Kinabatangan rivier. Ook hier ziet de natuur af: de jungle op Borneo is met maar liefst 80% gedaald in de afgelopen 30 jaar. Veel jungle wordt er gekapt ter voordelen van de palmolie industrie. Gelukkig zijn er nog regio’s op het eiland waar de natuur beschermd wordt en waar je als reiziger kan bijdragen en kan genieten van de natuur. Het gebied rond de Kinabatangan rivier wordt kleiner, maar lijkt nu wat gestabiliseerd. Het is dus belangrijk dat zowel de overheid als locals inzien dat er met de natuur ook op een andere manier geld verdient kan worden, namelijk door op een verantwoordelijke manier toerisme toe te laten.
Tour in Kinabatangan
Ik boekte een drie dagen tour bij Sukau Backpackers. Zij zijn, zoals de naam het al weggeeft, populair bij backpackers en zijn een van de goedkoopste aanbieders in Sukau. Ik contacteerde hen via hun website en betaalde ter plekke voor onze tour. Het reserveren was handig omdat er ook een pick-up inbegrepen zat; en dan konden we dat gemakkelijk regelen via whatsapp. De drie dagen tour was inclusief twee overnachtingen, drie maaltijden per dag, vier river cruises en één jungle walk. Ook inbegrepen zijn transfers van en naar Sandakan, Sandakan airport, Sepilok of vanaf een bushalte bij Mile32. Ze bieden ook twee dagen tours of dagtrips aan, maar ik had met plezier nog langer kunnen blijven dan drie dagen!
Ken je de Borneo Five? De pygmee olifant, de neushoornvogel, de neusaap, de zeekrokodil en natuurlijk ook de orang-oetan.
Dag 1: Aankomst en meteen de rivier op
Op de afgesproken plaats werden we opgehaald door de chauffeur en rond half vier kwamen we aan bij Sukau Backpackers. We checkten in en dropten onze spullen in ons hutje en een halfuur later vertrokken we al op onze eerste rivier cruise. Gids John is een enthousiaste kerel die veel weet te vertellen over alle dieren, van insecten en vogels tot de verschillende soorten apen en andere dieren die hier voorkomen. Na enkele minuten werden we echter getrakteerd op een anderhalf uur durende fikse regenbui. Je camera in een waterdichte tas stoppen is dus geen overbodige luxe, want wij waren doorweekt tot op het bot. En dat met een regenjas aan. Het laatste halfuurtje van onze boottocht zaken we long-tail makaken, een gigantische krokodil en een grote groep neusapen (Proboscis monkeys). Deze komen enkel voor op Borneo en het is best een grappig zicht om hen te zien met hun lange neuzen en dikke buiken. Ze hebben wel wat weg van Lambik uit de stripverhalen van Suske & Wiske.
Volgens de planning zouden we na het avondeten een night cruise hebben, maar de weersvoorspellingen zien er niet goed uit en deze wordt verplaatst naar morgen. Een goede beslissing want het zou heel de avond met bakken uit de lucht vallen.
Dag 2: een hele dag in en rond de Kinabatangan rivier
Uitslapen zit er niet in en de morning cruise vertrekt om stipt zes uur. De komende twee uur blijven we alvast droog en spotten we veel dieren! Zo zien we een stork-billed kingfisher, een black and red broadbill, een oriental pied hornbill en verschillende eagles (serpent eagle, white-bellied sea eagle en Wallace Hawk eagle). We zien ook een krokodil op het land, een snelle silver leaf monkey en natuurlijk ook veel neusapen langs de Kinabatangan rivier. Als we terug aankomen, kunnen we meteen aanschuiven voor het ontbijt. Hierna gaan we terug eventjes de boot op en na enkele minuten varen, gaan we aan land aan de overkant van de rivier. We doen een uur een morning walk, waar er vooral aandacht gaat naar sporen van dieren, insecten en planten. De kans dat je echt dieren ziet is klein, zij zien en horen jou namelijk lang voordat jij hen gespot hebt. Zo zien we de diepe groeven van een honey bear (er zijn er nog maar 50 van in de regio in Borneo); een nestje met twee eieren van een kingfisher, talrijke millipedes en andere insecten.
De komende uren zijn we vrij en relaxen we. Later op de dag staan er namelijk nog twee cruises gepland: een laatste afternoon cruise en onze verplaatste nacht boottocht. Om 16u stappen we weer de boot in en worden we beloond met onder andere een koppel van de Rhinosaurus Hornbill. Dit is hét symbool van de regio en de laatste van de Borneo Big 5 die we nog moesten zien. De orang-oetan en pygmee olifant zagen we in Deramakot Forest Reserve en in Sukau zagen we de neusapen, de zeekrokodil en dan nu ook de rhinosaurus hornbills. Ze hebben echt een prachtige hoorn en zijn dus te herkennen aan hun geel-oranje-rode hoorn die boven hun snavel omhoog lijkt te krullen. We zagen ook nog de oriental pied hornbill en de asian black hornbill, naast nog meer silver leaf monkeys en talrijke neusapen.
Na het dinner stappen we voor de laatste keer de boot in. In het donker gaan we met een zaklamp op zoek naar andere dieren en we spotten onder andere slangen, een uil, slapende blue eyed kingfishers en krokodillen. We kunnen er echter geen genoeg van krijgen en boeken toch nog een extra morning cruise bij voor onze laatste ochtend. We zijn nu toch gewoon aan die vroege wekker…
Dag 3: dan toch nog een orang-oetan in Kinabatangan en vertrek
Deze ochtend vaarden we een andere kant uit dan de voorbije dagen. Dit had dan ook een goede reden: er was namelijk een mannetje orang-oetan gespot! We konden zijn grote, harige arm in de boomtoppen spotten maar meer heeft hij niet laten zien. We zagen nog veel andere vogels zoals oriental darters, asian black hornbill en een bushy crested hornbill. Daarmee kwam de teller toch op vier van de acht verschillende soorten hornbills die in Borneo voorkomen. Een andere toffe sighting waren de grote groep longtail én pigtail makaken die we vlakbij op de oever zagen. Ik vind het ook altijd bijzonder om verschillende soorten dieren bij elkaar te zien.
Bij aankomst stond het ontbijt alvast klaar en rond iets voor negen uur namen we afscheid. Wij kozen voor een transfer tot de luchthaven, waar we aankwamen om 11u15. Prima op tijd voor onze vlucht naar Kuala Lumpur dus!
Praktische informatie Sukau kinabantangan river
Sukau ligt op het einde van een weg naar de rivier en heeft dus meerdere accommodaties. Er is telefoonbereik en sommige plekken bieden ook wifi aan. Ik had een Airalo E-sim die hier prima werkte. Net zoals bij de meeste safari– of natuurbestemmingen in de tropen moeten zonnecrème, zonnebril en een pet of hoedje zeker mee, net zoals Deet of andere muggenspray. Het is er hot and sweaty dus doe losse en luchtige kleding aan en neem ook zeker een goede regenjas mee.
Ik koos voor een drie dagen tour bij Sukau Backpackers, zij zijn gericht op backpackers en een van de goedkoopste aanbieders in de buurt. Reken op zo’n 150 euro voor de drie dagen tour. In het algemeen is Kinabatangan river de goedkoopste plek om orang-oetans te (proberen) spotten in het wild op Borneo. Deze regio is een pak gemakkelijker te bereiken van bijvoorbeeld Sandakan. Veel plaatsen bieden ook een dagtour aan, maar ik kan je echt van harte aanbevelen om zeker voor de drie dagen tour te gaan! Zo verhoog je namelijk je kansen om dieren te zien. Elke dag en elke boottocht is anders. Ik deed vier keer een boottocht langs hetzelfde stukje van de rivier en ik zag telkens andere dieren. Een andere aanbieder in dezelfde budgetcategorie is Sukau Greenview. Wil je liever meer luxe? Dan kan je eens kijken bij River Junkie, ze bieden drie dagen tours aan voor ongeveer 500 euro per persoon.
